Temel İnançları Bulma -II

Önceki yazımızda, temel inançları ve türlerini inceledik. Bu yazımızda, temel inançları bulmak için kullanılan bilişsel davranışçı terapi tekniklerinden bahsedeceğiz. İşte temel inançları bulmak için üç yol:

1. Tekrarlayan Düşünceler Duygular ve Davranış Biçimleri

Günlük yaşantı sırasında sık tekrarlayan düşünceler, duygular ve davranış kalıpları bize temel inançlar hakkında bilgi verir.

Örneğin,

Oya, işinde her zaman elinden gelenin en iyisini yapmaya çalışıyor, ancak yine de daha iyisini yapabileceği inancından kurtulamıyor. Eşinin duygu ve ihtiyaçlarını hep kendi ihtiyaçlarının önünde tutuyor, ancak yine de yeterince iyi olmadığını hissediyor.

Oya’nın “Yetersizim.” temel inancı olabilir ve buna bağlı olarak “Yetersiz olmamak için elimden ne geliyorsa yapmalıyım. Bu bana zarar verse bile.” şeklinde işlevsiz bir ara inancı olabilir.

Alternatif olarak, temel inancı “Ben sevilmesi zor biriyim.” ve ara inancı “Herkesi memnun edersem insanlar beni sevip ve yanımda kalabilir” olabilir.

---

2. Aşağı Ok Tekniği

Bu yöntemde, art arda “Eğer bu doğruysa, bunun ne anlama gelir?” sorusu  yöneltilir, ta ki bir temel inanç ortaya çıkana kadar.

Örnek:

Hakan, işte, önemli bir raporda hata yaptı.

• “Her şeyi berbat ettim. Bunu nasıl fark etmem?” 
• “Hatayı fark etmeyip raporu hatayla göndermiş olman ne anlama geliyor, senin hakkında ne söylüyor?”
• “İşimi iyi yapamadığım anlamına gelir.” 
• “Ve eğer bu doğruysa bu ne anlama gelir?” 
• “Yetersiz olduğum anlamına gelir.” 

Hakan’ın temel inancı “Yetersizim.” ve ara inancı da “Eğer hata yaparsam, bu benim yetersiz olduğumun kanıtı olur, o yüzden asla hata yapmamalıyım.” olabilir.

---

3. Cümle Tamamlama Egzersizleri

Aşağıdaki açık uçlu ifadeleri tamamlamak, temel inançları ortaya çıkarabilir.

“Ben __________.” 

“İnsanlar __________.” 

“Dünya __________.”

Örnekler:

• “Ben çirkinim.”
• “İnsanlar bencil.”
• “Dünya adaletsiz.”

Temel inançları bulmak bazen oldukça zor olabilir. Bir desteğe ihtiyacınız olursa, bana yazabilirsiniz.

Bir sonraki yazımızda, temel inançları nasıl sorgulayacağımızı inceleyeceğiz.

Sevgilerle,
Ayşegül

Daha fazla bilgi için:

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)’de Temel İnançlar – I

Bilişsel Davranışçı Terapi’de Otomatik Düşünceleri Bulma

Bilişsel Davranışçı Terapide Otomatik Düşüncelerle Başa Çıkma

Bilişsel Davranışçı Terapide Ara İnançlar Nedir ve Nasıl Bulunur

Bilişsel Davranışçı Terapide Ara İnançlarla Başa Çıkma